هل

 

ریشه گیاه شناسی هل (هِل) از زبان خانوم ادویه:

گیاهی علفی، چندساله و همیشه سبز است. این گیاه متعلق به تیره زنجبیل می باشد.

ارتفاع این گیاه متفاوت و بین ۲ تا ۲.۵ متر می باشد. اگرچه در برخی مناطق ارتفاع آن به چهار متر نیز می رسد.

برگ های این گیاه طویل، نیزه ای شکل و به رنگ سبز تیره بوده و در ناحیه رگبرگ ها کم و بیش کرکدار است.

هل از سیستم ریشه ای نسبتاً قوی برخوردار است و شامل ریشه اصلی و ریزوم ها می باشد.

از ریزوم ها، ساقه های متعدد رویشی و همچنین ساقه های گلدهنده به طول ۶۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر منشعب می شوند.

ساقه های گلدهنده دی ماه ظاهر شده و به طور مستقیم یا بعضاً به صورت خوابیده روی زمین قرار می گیرند.

گل ها در این گیاه کوچک، دوجنسی و به رنگ سفید با سبز روشن است.

این گل ها به تدریج از فروردین تا مرداد و حتی در برخی شرایط اقلیمی تا شهریور ماه ظاهر می شوند.

طول گل ها ۳ تا ۴ و پهنای آن به ۱.۵ تا ۱.۷ سانتیمتر می رسد.

میوه ها کپسول سه خانه ای، بیضی شکل و به رنگ زرد یا سبز روشن است.

طول میوه تازه متفاوت است و به رقم و شرایط اقلیمی محل رویش بستگی داشته و بین ۱ تا ۵ سانتیمتر است.

طول میوه کاملاً رسیده در واریته ماژور بین ۲.۵ تا ۵ سانتیمتر و رنگ آن زرد تیره می باشد.

هنگامی که خشک می شود رنگ آن قهوه ای تیره می گردد. این واریته مرغوب ترین نوع هل بوده و به هل صادراتی یا سیلانی معروف است.

داخل هر میوه هل ۱۲ تا ۵۰ عدد دانه وجود دارد. رنگ دانه ها قهوه ای تیره و سطح آنها ناصاف، کم و بیش قلبی شکل و یا به شکل مثلث است.

وزن هزاردانه ۲۲ تا ۲۳ گرم است.

خانوم ادویه حالا قصد معرفی خواص این گیاه رو داره:

1- هل از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.

2- جویدن دانه های هل پس از صرف غذا ضمن كمك به هضم و گوارش بهتر غذا، می تواند بوی نامطبوع دهان(مثل بوی سیر و پیاز) را نیز خنثی كند.

3- دانه های هل خواص گرمابخشی داشته و معده و روده ها را تقویت می كنند.

4- هل اشتها را تحریك می كند و عمل هضم غذا را بهبود می بخشد.

5- نوشیدن دم كرده ی داغ آن موجب تسكین كولیت، سوءهاضمه، باد نفخ، حالت تهوع و بی حالی شده و مانع ترشح زیاد اسید معده می شود.

6- یكی از خواص ویژه و بسیار ارزشمند هل، جلوگیری از تشكیل خلط در گلو است. از این رو می توان آن را به محصولات لبنی و پودینگ ها افزود تا اثر شیر را كه موجب تشكیل خلط در گلو می شود خنثی كرده و به هضم آن نیز كمك كند.

7- دانه های هل خاصیت داروی اكسپكتورانت را دارد و سینوس ها و برونش ها، بینی و سینه را از خلط و ترشحات اضافی پاك می كنند.

8- هل چنان كه ذكر شد خواص گرمابخش و انرژی زا دارد از این رو به بهبود روحیه و بازیابی انرژی و توان از دست رفته كمك می كند، اضطراب و نگرانی را كاهش می دهد و در رفع افسردگی موثر است.

9- هل همچنین كلیه ها را تقویت می كند و گفته می شود برای درمان شب ادراری كودكان مفید است.

10- تقویت كنده قلب و بدن است.

11- بادشكن بوده و گاز معده و روده را از بدن خارج می سازد.

****** خانوم ادویه مرجع بزرگ و معتبر تهیه انواع ادویه درجه یک ******

12- علاوه بر این، بعضی ها هنگام دم كردن چای معمولی چند دانه هل یا یك عدد میوه هل را در چای می ریزند و همراه با آن دم می كنند. این چای، هم خوش طعم تر می شود و هم خاصیت درمانی دارد.

13- دانه هل تقویت كننده معده، ضدنفخ و بادشكن است؛ در ضمن به هضم غذا هم كمك می كند.

14- از هل به عنوان دارو برای معالجه سرفه، سرماخوردگی و تب استفاده می كنند. در صورتی كه عرق بدبویی دارید یا دهان شما بوی خوبی نمی دهد، 6گرم هل را با غلافش به صورت چای دم كنید و در طول یك روز به مرور بنوشید.

15- برای درمان استفراغ و تهوع نیز توصیه می شود مقداری دم كرده هل مصرف كنید.

16- مصرف هل برای رفع سردرد و كاهش حملات بیماری صرع نیز توصیه می شود.به اين منظور مقداری از هل را مانند انفیه از بینی بكشید.

17- ادرار آور است.

18- قاعدگی را باز می کند.

19- زخم های دهان را برطرف می كند، بدین منظور دم كرده هل را در دهان قرقره كنید.

20- برای تسكین درد گوش ، گرد هل را در گوش بریزید.

21- تب را پایین می آورد.

22- معالج سرماخوردگی است.

23- برای تسكین درد روماتیسم مفید است.

24- ضد مسمومیت است.

25- برای رفع بیماری های چشم مفید است.

26- بر طرف كننده خستگی می‌باشد.

27- تقویت كننده حافظه است.

28- برای سنگ كیسه صفرا مفید می‌باشد.

29- شادی آور است.

30- برای نقرس مفید می‌باشد.

31- مكیدن هل بوی بد دهان را از بین می‌برد.

با خانوم ادویه همراه باشید تا نحوه مصرف هل رو بهتون آموزش بده:

دم کرده :

مقدر ۳۰ گرم هل کوبیده را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید بمدت ۱۰ دقیقه دم بکشد سپس صاف کرده و بنوشید .

هل را همچنین می توان به چای اضافه کرد .

تهیه یک دم کرده دارویی با هل:

برای تهیه یك دم کرده ی گیاهی معطر و آرام بخش و خوش طعم، 4 عدد دانه هل را همراه با 4 عدد دانه فلفل سیاه، 4عدد دانه میخك، یك قطعه دارچین نكوبیده و چند حلقه نازك زنجبیل تازه در 600 میلی لیتر آب بریزید.

آن را به مدت نیم ساعت روی حرارت ملایم قرار دهید، اما مواظب باشید نجوشد.

دم کرده را صاف كنید و به صورت داغ همراه با كمی شیر یا عسل بنوشید.

نوشیدن این دم کرده دو بار در روز، درمانی فوق العاده برای سرفه و سرماخوردگی است.

نكته:

برای عطرآگین كردن غذا، شیرینی یا مربا، حتما لازم نیست غلاف آن را باز كرده و دانه های سیاه رنگ هل را مورد استفاده قرار دهید؛

میوه هل با همان غلاف نیز به اندازه كافی غذاها را خوش طعم می كند؛

مگر آنكه طعم جویدن دانه های هل در دهانتان را دوست داشته باشید.

 

عوارض این گیاه و موارد خاص مصرف:

• مصرف زياد این ادویه در افرادي كه طبيعت گرم دارند مضر است.
• كسانی كه یبوست دارند كمتر مصرف كنند.
• كسانی كه فشار خون یا زخم معده دارند نباید در خوردن آن زیاده روی كنند.
• مصرف زیاد آن هم تپش قلب را افزایش می دهد و هم برای بیماری های روده و ریه مفید نیست.
• برای بیماری‌های سوزاك و سیفیلیس و عفونت های ادراری بانوان حامله مضر می‌باشد.
• كسانی كه ورم پروستات دارند كم مصرف كنند.
• مقدر مصرف زیاد هل برای روده ها مضر است . برای رفع این اشکال آنرا باید با کتیرا خورد .
• توجه کنید که مقدار مصرف باید از یک مثقال بیشتر نشود.

 

برای تهیه هل میتوانید بر روی این لینک کلیک نمایید.

برای تهیه پودر هل میتوانید بر روی این لینک کلیک نمایید.

برای اطلاع از خواص دارویی ادویه ها موارد منع مصرف میتوانید پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید.

برای ورود به پیج اینستاگرام میتوانید بر روی این لینک کلیک نمایید.