میخک
خانوم ادویه این بار ریشه گیاه شناسی میخک رو براتون بیان میکنه:
گیاهی چندساله نیمه مقاوم با ساقه های منشعب است. رقم های مدرن میخک گل کاران دائم گل بوده و برای تولید گل بریدنی در گلخانه پرورش داده می شود.
محل اتصال برگ ها به ساقه که در واقع همان گره است در میخک کاملا متورم و برجسته است.
اولین گره در پایین ساقه گیاه، نسبت به گره بالاتر رشد رویشی بیشتری دارد.
شاخساره های رویشی محوری از نظر تعداد برگی که پیش از گل آغازی تشکیل می دهند، متفاوتند.
شاخساره هایی که در گـره های زیر گـل تشکیـل می شوند تعداد برگ کمی پیش از گل آغازی تولید می کنند
ولی شاخساره های حاصل از گره های پایین، برگ بیشتری تولید کرده و گل با ساقه طویل تر تولید می کنند.
خواص میخک به بیان خانوم ادویه:
۱- هضم بهتر غذا:
میخک با تحریک آنزیم‌های هاضمه باعث ترشح آنها و سهولت عملکرد دستگاه گوارش می‌شود.
این ماده به کاهش سوءهاضمه، نفخ شکم، ورم معده و حالت تهوع هم کمک می‌کند.
میخک را به شکل‌های مختلفی مانند سرخ‌شده، پودری یا با عسل برای تسکین اختلالات گوارشی مصرف می‌کنند.
برخی پزشکان معتقدند از میخک می‌توان به عنوان درمانی خانگی برای رفع اسهال و اسهال خونی بهره برد.
۲- استفاده از ویژگی‌های ضدمیکروبی:
میخک به دلیل داشتن خواص ضدمیکروبی با برخی پاتوژن‌های انسانی هم مقابله می‌کند.
عصاره میخک برای از بین بردن عوامل بیماری‌زا به اندازه کافی قوی است و حتی به مقابله به میکروب عامل وبا هم رحم نمی‌کند.
۳- مبارزه با سرطان:
یکی از جذابیت‌های میخک برای جامعه پزشکی، قابلیت استفاده از آن در مبارزه با سرطان است.
براساس تحقیقی که در مجله آکسفورد به چاپ رسید، استفاده از میخک برای کنترل سرطان ریه در مراحل نخست مفید واقع می‌شود.
بنا به نظر محققان، اولئانولیک اسید موجود در میخک دارای خواص ضدتومور است.
برخی از تحقیقات هم نشان می‌دهد، ماده‌ای موسوم به اوژنول در میخک وجود دارد که می‌تواند با سرطان دهانه رحم مبارزه کند.
در پژوهش‌های انجام‌گرفته تا کنون، این احتمال که میخک در درمان و کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه،
رشد تومورها و سرطان‌های دیگر مانند سرطان کلون (روده بزرگ) نقش دارد، تا حد زیادی قوت گرفته است.
۴- حفاظت از کبد:
میخک دارای مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان است. در نتیجه می‌تواند از اندام‌های مختلف بدن به ویژه کبد در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت کند.
سوخت‌وساز بدن در بلندمدت، ضمن کاهش آنتی‌اکسیدان‌های موجود در کبد باعث افزایش تولید رادیکال‌های آزاد و پروفایل لیپیدی
(نتایج بررسی خون برای وجود موارد غیرعادی درباره چربی لیپیدی مثلا بررسی کلسترول یا تری‌گلیسیرید موجود در خون) می‌شود.
عصاره میخک با وجود خواصی که در زمینه محافظت از کبد دارد به مقابله با این اثرات منفی می‌پردازد.
۵- کنترل دیابت:
در درمان‌های سنتی از خواص میخک برای رفع بیماری‌های متنوعی مانند دیابت استفاده می‌شود.
انسولین در بیماران مبتلا به دیابت به اندازه کافی ترشح نمی‌شود. در بعضی موارد هم اصلا انسولینی در بدن این افراد به وجود نمی‌آید.
عصاره میخک می‌تواند موجب تحریک ترشح انسولین شود و سطح قند خون در بدن را کنترل کند.
۶- حفاظت از استخوان‌ها:
عصاره هیدروالکلی(ترکیبی از آب و الکل) میخک، حاوی ترکیبات فنولیکی مانند اوژنول و مشتقات دیگر آن یعنی فلاونوئیدها، فلاون‌ها و ایزوفلاون‌ها است.
چنین ترکیباتی از تراکم و مواد معدنی موجود در استخوان‌ها حفاظت می‌کنند.
ضمن اینکه قدرت کششی و انعطاف استخوان‌ها را در افراد مبتلا به پوکی استخوان افزایش می‌دهند.
۷- مقابله با جهش‌های ژنتیکی:
مواد جهش‌زا یا موتاژن‌ها، موادی شیمیایی هستند که با ایجاد جهش باعث تغییر آرایش ژنتیکی DNA می‌شوند.
اما ترکیبات زیست‌شیمیایی موجود در میخک مانند فنول پروپانوئید دارای خواص ضدجهش هستند
و بنا به تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، می‌توانند اثرات جهش را در سلول‌ها به شکل محسوسی کنترل کنند.
۸- تقویت ایمنی بدن:
در طب هندی، برخی از گیاهان توانایی تقویت ایمنی بدن را دارند. یکی از این گیاهان درمانی، میخک است.
غنچه خشک میخک حاوی ترکیباتی است که ایمنی بدن را با افزایش گلبول‌های سفید تقویت می‌کند
و باعث بهبود ازدیاد حساسیت (delayed-type hypersensitivity) تأخیری می‌شوند.
ازدیاد حساسیت تأخیری، بروز نوعی حساسیت و آلرژی در بدن است که در بعضی از افراد در مواجهه با برخی آنتی‌ژن‌های بیگانه رخ می‌دهد.
۹- خواص ضدالتهابی:
از خواص میخک می‌توان به ویژگی ضدالتهاب و آرام‌بخش بودن آن هم اشاره کرد.
تحقیقات روی موش‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهد، وجود اوژنول در میخک باعث کاهش التهابِ ادِم می‌شود
و با تحریک گیرنده‌های درد، درد را هم تسکین می‌دهد.
۱۰- رفع بیماری‌های دهان:
برای رفع بیماری‌های دهان مانند التهاب لثه و پیوره هم مفید است.
عصاره گل این گیاه می‌تواند رشد عوامل بیماری‌زا در دهان را کنترل کند.
در نتیجه، بیماری‌های مختلف دهان و دندان به کمک میخک درمان می‌شود.
علاوه بر اینها، این گیاه می‌تواند دندان درد را هم کاهش بدهد.
۱۱- تحریک میل جنسی:
گفته می‌شود، ادویه‌هایی مانند میخک و جوز هندی باعث افزایش میل جنسی می‌شوند.
تحقیقاتی که اثرات عصاره این گیاه و جوز هندی را با داروهای افزایش میل جنسی مقایسه کرده،
نشان می‌دهد که ادویه‌های مذکور در این زمینه کاربرد دارند.
۱۲- درمان سردرد:
سردرد هم با مصرف این گیاه کاهش پیدا می‌کند.
کمی گل این گیاه را با سنگ نمک ترکیب و آنها را به یک لیوان شیر اضافه کنید.
این ترکیب می‌تواند به‌سرعت باعث کاهش سردرد شود.
۱۳- رفع چاقی:
محققان با پژوهش‌هایی که روی موش‌ها انجام داده‌اند، متوجه شدند که اضافه کردن
میخک به رژیم غذایی پر از کربوهیدرات موش‌ها باعث کاهش وزن آنها می‌شود.
چربی شکم، کبد و وزن بدن در موش‌هایی که میخک مصرف کرده بودند،
نسبت به گروه دیگری که رژیمی بدون میخک داشتند، کاهش یافته بود.
نحوه مصرف میخک:
عطر و طعم این گیاه تند است و می‌توان از آن به شکل آسیاب شده یا عادی در غذاهای مختلف بهره برد.
به واسطه طعم تند و خاص این ماده برای تهیه سُس‌هایی نظیر سُس کچاپ و سُس ووسترشر هم استفاده می‌شود.
در ترکیب برخی عطرها هم این گیاه وجود دارد. روغن این گیاه هم معطر است.
شیوه استفاده از میخک در شیرینی‌ها و غذاها، مشابه شیوه مصرف زنجبیل و دارچین است.
مواد مغذی موجود در یک قاشق چای‌خوری (حدود ۲.۱ گرم) از میخک آسیاب شده به شرح زیر است:
- شش کیلوکالری انرژی
- ۰.۱۳ گرم پروتئین
- ۰.۲۷ گرم چربی کلی
- ۱.۳۸ گرم کربوهیدرات
- ۰.۷ گرم فیبر.
این مقدار از میخک آسیاشده دارای ۱.۲۶۳ میلی‌گرم منگنز است که ۶۳ درصد از مقدار منگنز لازم برای مصرف در روز را فراهم می‌کند.
عوارض میخک:
روغن این گیاه را نباید به طور مستقیم استفاده کنید.
روغن این گیاه غلیظ است و باید با روغن زیتون یا آب تقطیرشده، آن را رقیق کنید.
مصرف روغن این گیاه به طور کلی خطرناک نیست، اما برخی دانشمندان معتقدند این ماده، ویژگی‌های سیتوتوکسیک دارد.
دو ماده اصلی سازنده این گیاه، کاریوفیلنB و اوژنول هستند.
این ترکیبات به مقابله با سلول‌های فیبروپلاست و لایه درون‌رگی می‌پردازند.
متخصصان اثرات جانبی دیگری هم برای روغن میخک معرفی کرده‌اند:
مثلا حساسیت پوستی، ایجاد آزردگی در چشم‌ها و تنفس.
یادتان باشد، روغن این گیاه اشتعال‌زا است و خوردن آن باعث مسدود شدن دریچه‌های تنفسی می‌شود.
پس به‌هیچ‌عنوان نباید از آن به صورت خوراکی استفاده کرد.
برای مثال، کودکی ۱۵ ماهه با مصرف تنها ۱۰ میلی‌متر از آن دچار نارسایی کبد و از کار افتادن این عضو از بدن خود شده است.
عواقب مصرف این روغن به صورت خوراکی متعدد است:
رفتن به حالت اغما، نارسایی کبد، بروز مشکلاتی در انعقاد خون و… .
قبل از مصرف هر ماده‌ای با هدف درمان باید حتما با پزشکان متخصص مشورت کنید.
روغن این گیاه می‌تواند باعث خون‌ریزی و افزایش واکنش بدن به داروهایی مانند وارفارین شود.
سیگار میخک:
در اندونزی، این گیاه را در قالب سیگار هم مصرف می‌کنند.
به سیگارهای بزرگ میخکی، کرِتِک (kreteks) گفته می‌شود.
ظاهرا سیگارهای میخکی که جایگزین مصرف تنباکو و سیگارهای معمولی می‌شوند، ضرری به مراتب بیشتر از آنها دارند.
میزان نیکوتین، کربن‌مونوکسید و انگمی که از این سیگارها وارد بدن می‌شود، از سیگارهای معمولی بیشتر است.
برای تهیه این محصول میتوانید بر روی این لینک کلیک نمایید.
برای اطلاع از خواص دارویی ادویه ها موارد منع مصرف میتوانید پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید.
برای ورود به پیج اینستاگرام میتوانید بر روی این لینک کلیک نمایید.